J.K. Rowling’in Kaleminden Quidditch Dünya Kupası Tarihi

J.K. Rowling’in Kaleminden yazı dizisinin belki de en görkemli bölümüne hoş geldiniz. Kitaplarda keşke daha fazla bahsedilse dediğimiz Quidditch sporunun en büyük organizasyonu olan Quidditch Dünya Kupası‘nın tarihini, Rowling’in usta anlatımıyla dinleyelim!

Resmi Quidditch Dünya Kupası Kılavuzu’na göre; Quidditch Dünya Kupası, Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi’nin oluşturmuş olduğu bir etkinliktir. Turnuvaya katılmak için alınması gerekli olan ve birçok büyücünün 39 Galleon gibi saçmalık derecesinde pahalı bulduğu biletlere ise büyü dünyasının tanınmış herhangi bir kitapçısında ulaşmak mümkün. Turnuva 1473 yılından bu yana her dört yılda bir düzenlenmektedir. Bu makale, büyü dünyasının en önemli spor karşılaşmasına dair çok sayıda bilgi içerse de, bu bilgilerin tümünün doğruluğu kanıtlanmamıştır.

İlk kez 15. ve 16. yüzyıllarda yalnızca Avrupalı takımlar arasında oynanan Quidditch Dünya Kupası’nın, yedi kıtaya yayılması 17. yüzyılda gerçekleşmiştir. Ayrıca, turnuvanın bazı tarihi kaynaklarının doğruluğu konusunda hâlâ hararetli tartışmalar sürmektedir. Maçların ardından yapılan analizlerin büyük bir kısmı, tartışmalı sihir pozisyonlarından, gerçekleşen ya da gerçekleşmesi beklenen pozisyonlardan ve maç sonucu tartışmalarından oluşmuştur.

Bu çekişmeli ve kargaşa dolu müsabakanın düzenlenmesi, Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi’nin feci talihsiz bir görevidir. Saha içi ve dışı büyülerle ilgili kararnamenin on dokuz maddeye kadar uzadığı söylenir. Kararnamede şu gibi maddeler bulunmaktadır:

• ‘Herhangi bir amaçla stadyuma ejderha sokmak yasaktır; ancak ve ancak takım maskotlarına, takım koçlarına ve su ısıtıcılarına sınır koymaksızın izin verilir.’
• ‘Hakemin bedeninin herhangi bir bölümünün biçim değiştirmesi veyahut bizzat herhangi bir değişimi istemesi durumunda, hakem turnuvadan ömür boyu uzaklaştırılacak ve muhtemelen yargılanacaktır.’

Bir dizi şiddetli anlaşmazlık, turnuvayı izlemeye gelenlerin güvenlik riski, sık sık karmaşa yaşanması ve yapılan protestolarla adından söz ettiren Quidditch Dünya Kupası, dünyanın en heyecan verici spor müsabakası olmasının yanında ev sahibi ülke için ise tam bir lojistik kâbustur.

Gizlilik Nizamnamesi

Büyünün ve büyücülerin varlığını gizleme sorumluluğu adı altında 1692 yılında kurulan Uluslararası Gizlilik Nizamnamesi, Quidditch Dünya Kupası’nı yükümlülüğü altına alarak bir dönüm noktası yaratmıştır. Uluslararası büyücüler komitesinden birçok üyenin de aralarında bulunduğu toplu hareket ve katılım sebebiyle Quidditch Dünya Kupası, Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu tarafından yüksek derecede güvenlik riski taşıyan bir etkinlik olarak görülmüştür. Bunun üzerine, Konfederasyona karşı yapılan tehdit ve protestoların ardından, yeni bir kurallar kitabı oluşturulmuştur. Bundan böyle Dünya Kupası, Quidditch Komitesi’nin bizzat belirlediği uygun yerlerde –genellikle uzak diyarlarda bulunan kırsal alan, çöl ve ıssız adalarda– oynanacak, (her maç yüz binlerce izleyicinin katılması sebebiyle) izleyicilerin ulaşımı komite tarafından sağlanacak ve oyunlar mütemadiyen denetlenecekti. Öyle ki, oyunların denetlenmesi, büyü dünyasının en lanetli ve zor görevi halini aldı.

Turnuvanın İşleyişi

Dünya Kupası’nda yarışmaya hak kazanan Quidditch takımları ve ülkeler, turnuvadan turnuvaya değişmektedir. Büyücü nüfusunun az olduğu küçük bir ülkede, takım için gerekli koşulları sağlamak güç bir iş olabilir. Ayrıca uluslararası anlaşmazlıkları veya hastalıkları kapsayan diğer faktörler de, katılım sayısının düşmesine neden olabilmektedir. Bununla birlikte, final maçının yapılmasının ardından on iki ay içinde her ülke yarışmaya katılma hakkına sahiptir.

Takımlar, altışar gruplara ayrılır ve her takım birbirleriyle iki yıllık bir zaman diliminde geriye altı kazanan takım kalana dek oynar. Grup aşamalarında, oyuncuların yorulmasının önüne geçmek adına, oyunlar arasında dört saatlik dinlenme süreleri verilir. Kaçınılmaz surette, bazı grup oyunlarında Snitch yakalama yoktur; onun yerine yalnızca atılan sayılar baz alınır. Gruplar arasında kazanan takımlara ikişer puan verilir. 150 puandan fazla kazanan bir takıma ek olarak 5 puan, 100’ün üzerinde kazanan takıma 3 puan, 50’nin üzerinde kazanan takıma ise 1 puan verilir. Tüm bu aşamalar baz alınarak, kazanan, maçlar esnasında Snitch’i en çok ya da en hızlı yakalayan takımdır.

Gruplar arası kazanılan puanlar ışığında on altı takım finale seçilir. En çok skoru toplayan takım, en az skoru toplayan takımla eşleştirilir. İkinci en çok skoru toplayan takım ise, en sondan ikinci takımla eşleştirilir. Ve diğer takımlar da bu şekilde eşleştirilerek karşılıklı müsabakalar düzenlenir. Teoride, en iyi iki takım finalde karşı karşıya oynamaya hak kazanan takımlardır.

Hakemler ise, Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi tarafından seçilmektedir.

Yüz Karası Turnuvalar

Karışıklıkların yaşanmadığı hiçbir Quidditch Dünya Kupası olmasa da, bazıları tarihe geçecek türden izler bırakmıştır. Adı kötüye çıkmış turnuvalardan birkaçı aşağıda verilmiştir:

Katil Orman Saldırısı

Romanya ile (bugünkü Meksika adı verilen) Yeni İspanya arasında geçen 1809 finali, bir oyuncunun en korkunç hallerine tanık olunmuş en utanç verici turnuvalardan biridir. Romanyalı Niko Nenad’ın takım arkadaşları, her ne kadar başından sonuna kadar Nenad’ın saldırgan tavırlarından rahatsız olmuş ve finalde Nenad‘ın yerine oynaması için takım kurucusunu ikna etmeye çalışmış olsalar da, ne yazık ki inatçı ihtiyar onları dinlemez. Oyunun ardından, Nenad’ın takım arkadaşı (bir facia esnasında hayat kurtarmasıyla Uluslararası Büyücülük Liyakat Nişanı’na layık görülen) Ivan Popa uluslararası bir soruşturmada şu sözleri söylemiştir:

“Geçen haftalar boyunca, Niko’nun süpürgesiyle kendi kafasına vurduğuna ve bunalımlı bir anında ayaklarını ateşe verdiğine şahit olduk. İki hakemi birden boğduğu bir esnada onu durdurdum. Finale çıkmaya hak kazanmasaydık, daha neler yapardı kim bilir. Yani, bu çok açık, değil mi? O zaman da olanları görseniz aklınızı kaybederdiniz.”

Nenad’ın, sapkın hayranlarından bir grup suç ortağının bulunduğu ve sonrasında o bölgenin Karanlık Büyücülerine yüklü miktarda para aktardığı kanıtlanmış olsa da, Batı Sibirya Ovalarını kaplayan koca bir ormanın tümünü nasıl ve ne zaman lanetlediği, hâlâ büyük bir merak konusu. Maçın ilk iki saatinin ardından, Romanya skorun gerisinde ve yorgun görünüyordu. Bu esnada, Nenad kasti olarak stadyumdan sahanın ötesinde bulunan ormana bir Bludger fırlatmıştı. Etkisi ani ve öldürücüydü. Ağaçlar canlandı, köklerini sertçe toprağın altından çıkardı ve topluca stadyuma doğru yürüdüler. Yollarına çıkan her şeyi ezip geçmiş, sayısız ölüme ve yaralanmaya yol açmışlardı. Quidditch maçı aniden insan-ağaç savaşına dönüşmüş ve yedi saatlik korkunç bir mücadelenin ardından neyse ki kazanan büyücüler olmuştur. Nenad ise, daha saldırının ilk dakikalarında vahşi bir çam ağacının saldırısıyla yaşamını yitirmesi sonucu yargılanamamıştır.

Kimsenin Hatırlamadığı Turnuva

Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi, 1473 yılından beri turnuvaların her dört yılda bir yapılmasını diretmektedir. Bu zamana değin oluşan her türlü savaş, beklenmedik hava koşulları veya Muggle müdahalelerine rağmen hiçbir büyücünün Quidditch oynamayı bırakmamış olması, komite için bir gurur kaynağı niteliğindedir. Ancak, 1877 yılında gerçekleşen turnuva gizemlerle doludur. Turnuva hiç şüphesiz ki planlanmıştı: turnuvanın gerçekleştirileceği alan belirlenmiş (Kazakistan, Ryn Çölü), tanıtım broşürleri hazırlanmış, biletler satılmıştı. Ağustos ayının o günü, büyü dünyası güne turnuvaya dair hiçbir şey hatırlamıyor gerçeğiyle uyanmıştı. Ne alınan biletler hatırlanmış ne de oyuncuların hiçbirinin hafızasında tek bir oyun dahi kalmamıştı. Hiç kimsenin hatırlayamadığı sebeplerden ötürü, İngiliz Vurucu Lucas Bargeworthy dişlerinin çoğunu kaybetmiş, Kanadalı Yakalayıcı Angelus Peel’in dizleri ters dönmüş, yarı-Arjantin takımı ise Cardiff’te bir barda bağlanmış halde bulunmuştur. Kısacası, turnuva esnasında gerçekleşmiş ya da gerçekleşmemiş hiçbir şeyin kanıtına ulaşılamamıştır. Cincüce Bağımsızlık Mücadelesi örgütü üyelerinin Toplu Hafıza Büyüsü yaptığı teorisi en yaygını olmakla birlikte (ki o zamanlar bu örgütün oldukça aktif olduğu ve muhalif anarşist büyücü sayısının gitgide arttığı zamanlardı), bilinen Sıvaserpil hastalığından daha vahim bir hastalığın peyda olup toplu kafa karışıklığı ve hafıza kayıplarına yol açtığı da söylenmektedir. Her halükârda, 1878 yılında turnuvanın yeniden düzenlenmesi uygun görülmüş ve , ‘1473 yılından bu yana her dört yılda bir’ gerçekleştirildiği söylenen cümle, gerçekliğini yitirmesinin ardından, ‘her dört yılda bir’ olarak değiştirilmiştir.

Royston Idlewind ve Dissimülatörleri

1971 yılında Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi’ne Uluslararası Yönetici olarak Avustralyalı büyücü Royston Idlewind atanmıştı. 1966 Dünya Kupası’nı kazanan takımın eski bir oyuncusu olan Idlewind’in, Avustralya’nın yıldız Kovalayıcısı olduğu günlerde birçok uğursuzluk büyüsüne maruz kalmış olması, şüphesiz ki tutumunu etkilemiş ve giriş kontrolünde kalabalığa zor anlar yaşatmıştı. Tüm bunlardan sebep, Uluslararası Yönetici koltuğuna oturması da tartışmaları beraberinde getirmişti. Idlewind, bu tavrını açıklarken, kalabalığı ‘Quidditch’te tek sevmediğim şey’ olarak ifade etmesiyle hayranlarının bir hayli tepkisini çekmişti. Makamına gelir gelmez getirdiği acımasız kurallar gereği, hayranlarının ona olan duyguları açık bir nefrete dönüştü. En kötüsü ise, Uluslararası Büyücüler Konfederasyonu Quidditch Komitesi yetkililerinin dışında, stadyuma giren herkesin asalarına el koydurması oldu. 1974 yılı Dünya Kupası’nda birçok hayranı tarafında protesto edildi. Ancak tribünlerin boşalması Idlewind’in asıl gizli amacı olduğu için protestolar hiçbir sonuç vermedi. Protestocu kalabalık dağıldıktan sonra turnuva usulünce başlatıldı ve yeni tasarlanmış bir müzik aleti olan dissimülatörlerin görüntüsü maç boyunca tüm sahayı aydınlattı. Dissimülatör denilen boru şeklindeki aletin etrafa saçtığı rengârenk ışıklar ve sesler tezahüratlarla birlikte şekilleniyor, milli takımların renklerinde dumanlar saçıyordu. Turnuvanın ilerleyen saatlerinde, turnuvanın coşkusu da kalabalıkla birlikte giderek arttı. Suriye- Madagaskar maçının finali geldiğinde, tribünler ellerinde dissimülatör taşıyan yığınla büyücüye ev sahipliği yaptı. Royston Idlewind’in önemli kişilerin ve üst düzey bakanların bulunduğu locada görülmesi üzerine, yüz binlerce dissimülatör gürültülü bir şekilde yuh çekip başından beri dönüştürüldükleri asaların biçimini aldılar. Çıkardığı hayvan yasası sebebiyle kitlelerce kınanmasının ardından Royston Idlewind aniden görevinden istifa etmişti. Bunun üzerine, kaybeden Madagaskar takımının destekçileri bile gecenin ilerleyen saatlerine kadar kutlama yapmaktan çekinmemişti.

Karanlık İşaret’in Belirişi

Şüphesiz ki, Quidditch Dünya Kupası tarihinin en yüz karası finali, 1994 yılında İngiltere Dartmoor’da gerçekleşen İrlanda-Bulgaristan maçı oldu. İrlanda’nın zaferinin ardından yapılan kutlamalarda, Lord Voldemort’un müritlerinden oluşan bir grup, emsali görülmemiş bir şekilde baş gösterdi; önlerine gelen her büyücüye saldırdılar, Muggle’ları yakalayıp işkence ettiler. On dört yılın üzerine ilk kez Karanlık İşaret’in gökyüzünde görülmüş olması, geniş çapta bir kaosa sebep olduğu gibi, kalabalık içinde çokça yaralanmalarla da sonuçlanmıştır. Olayın ardından Quidditch Komitesi, Sihir Bakanlığı’nı sert bir dille eleştirmiş ve Birleşik Krallıkta şiddete eğilimli safkanların varlığının bilinmesine rağmen yetersiz kalan güvenlik önlemlerini kınamıştır. Royston Idlewind ise emekliliğinin ardından Gelecek Postası’na verdiği bir röportajda: “Asa yasağı artık hiç de aptalca görünmüyor, öyle değil mi?” demiştir.

Quidditch Dünya Kupası (1990-2014)

1990

Kanada 270 – İskoçya 20

İskoçya’nın ağır mağlubiyetiyle sonlanan maçta, İskoçya’nın Arayıcısı Hector Lament Snitch’i milimetrik bir farkla kaçırmıştır. Maç sonrası verilen röportajda, Hector herkesin tanıdığı babası ‘Güdük’ Lament’ın ona daha uzun parmaklar vermemiş olmasından yakınmış ve babasına lanetler yağdırmıştır.

1994

İrlanda 170 – Bulgaristan 160

Maç sırasında çıkan olaylar yüzünden saha içi taktikler oldukça gölgede bırakılmıştır. Bulgaristan’ın genç Arayıcısı Victor Krum’un Snitch’i muhteşem yakalayışı, Bulgaristan’ın itibarını kurtarmış olsa da takımının kazanmasına yetmemiştir.

1998

Malavi 260 – Senegal 180

Dünya Kupası tarihinde ikinci kez sadece Afrikalılardan oluşan bir final maçı olma özelliğini taşır. 1994 yılında çıkan kargaşaların ardından yapılan bu ilk Dünya Kupası finalinde güvenlik önlemleri daha önce hiç olmadığı kadar yüksek tutulmuştur. Senegal takımının maskotu olan Yumboların stadyumun dışında tutuklanması sebebiyle, takım oyuna çıkmayı neredeyse reddetmiştir. Yumbolar Afrika yöresine ait ev cinleridir ve gece boyunca sırf intikam olsun diye yakınlarındaki her parça yemeği çalıp ortadan kaybolmaları sebebiyle tutuklanmaları herkesin hayrına olmuştur.

2002

Mısır 450 – Bulgaristan 300

Bulgaristan’ın ikinci büyük yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Victor Krum, Mısırlı Arayıcı Rawya Zaghloul’un önüne çıkmasıyla Snitch’i çok az bir farkla elinden kaçırmıştır. Maçın ardından, Krum gözleri dolu bir şekilde emekliliğini ilan etmiştir.

2006

Burkina Faso 300 – Fransa 220

Küçük bir Afrika ülkesi olan Burkina Faso’nun ses getiren galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Arayıcıları Joshua Sankara, Burkina Sihir Bakanlığı’na atanmış, ancak Quidditch oynamayı tercih ettiğini söyleyerek iki gün sonra görevinden istifa etmiştir.

2010

Moldova 750 – Çin 640

Üç gün süren maça dair tartışmalar hâlâ hararetini korumaktadır ve bu yüzyılın gelmiş geçmiş en iyi Quidditch maçı olma yolunda adından söz ettirmektedir. Küçük bir ülke olan Moldova’nın, her daim mükemmel bir Quidditch takımına sahip olmasıyla birlikte, bu yıl antrenman alanında ortaya çıkan Ejderha hastalığı sebebiyle takımın yeterli performans sergileyemediklerini düşünen taraftarları, hayal kırıklıklarını gizleyememişlerdir.

2014

Bulgaristan 170 – Brezilya 60

Turnuvanın tarihinde ilk defa finale çok yaklaşan ABD, son eleme maçında Japonya’yla oynamış ancak oldukça kanlı ve acımasız bir maçın ardından Japonya’nın galibiyetiyle finale çıkmaya hak kazanamamıştır.

Patagonya Çölü’nde gerçekleşen turnuvanın en gözde takımı, hiç şüphesiz ki, Victor Krum’un dönmesiyle tekrar yıldızı parlayan Bulgaristan’dı. Arayıcı olmak için artık yaşlı kabul edilen 38 yaşındaki Victor Krum’un emekliliğini ilan etmesinin ardından takıma yeniden dönmesiyle heyecan doruk noktasına ulaşmıştı. Victor Krum, ‘ölmeden önce Dünya Kupası’nı kazanma’ hayalinden vazgeçmediğini daha önce verdiği bir röportajda belirtmişti. Sahalara geri döndüğü turnuvada eski formunu aratmayan Krum, Snitch’i 2 saat 45 dakika sonra yakalayarak takımına ilk defa Dünya Kupası’nı kazandırmış ve böylece en büyük hayalini de gerçekleştirerek Quidditch Dünya Kupası tarihine adını altın harflerle yazdırmıştır.

2018 yılı Dünya Kupası ile ilgili haberler son gelişmeler için beklemede kalın!

---

Dumbledore’un Ordusu Quidditch Dünya Kupası Finalleri’nde Tekrar Toplanıyor